Wereldwijd probleem
Voedsel gaat in elke schakel van de voedselketen verloren, maar niet overal in dezelfde mate en om dezelfde redenen. Vooral in het Zuiden heeft het voedselverlies een rechtstreekse impact op de voedselzekerheid en het inkomen van miljoenen boeren. Voedsel gaat er verloren aan het begin van de voedselketen, door een gebrek aan middelen en capaciteiten, zoals opslag, transport en bewaartechnieken.
Dierenartsen Zonder Grenzen doet zijn uiterste best om de melkketen in Mali te verbeteren. Zo delen we fietsen uit aan de mensen die de melk ophalen bij de veehouders, zodat de melk minder lang aan de warmte wordt blootgesteld. We verschaffen robuust materiaal zoals bidons, we ondersteunen melkerijen en installeren veevoederbanken. Dankzij die voorraden is er ook in het droogseizoen genoeg voeder voor de dieren zodat ze melk blijven geven. Het verhaal van Baye Barry uit Mali, die een melkerij uitbaat en dankzij Dierenartsen Zonder Grenzen een koelkast en een diepvriezer kocht, bewijst dat we samen kunnen strijden tegen voedselverspilling.
In het Noorden vindt de voedselverspilling voornamelijk plaats aan het einde van de keten, bij de consument. Veel voedsel wordt weggegooid door nonchalant koopgedrag en een foute interpretatie van houdbaarheidsdatums. Ook in de horeca belandt veel voedsel in de vuilbak.
Vier eisen aan politici
Om het probleem grondig aan te pakken stelt 11.11.11 vier eisen aan politici. Ze eist meer transparantie en duidelijkheid over de schaal van de voedselverspilling. Pas als die duidelijk in kaart is gebracht, is een efficiënte aanpak mogelijk. Daarnaast is er nood aan duidelijke afspraken met de betrokken spelers in de voedselketen en aan de opstelling van bindende gedragscodes waaraan zij zich moeten houden. Deze moeten onder andere oneerlijke handelspraktijken aan banden leggen, zoals plots verlaagde prijzen en afzeggingen van bestellingen. Jaarlijks belanden bovendien tonnen voedsel in de vuilnisbak omdat het niet mooi genoeg is, dus moeten ook de zeer strenge cosmetische voorschriften van voedsel aangepakt worden.
Europese Commissie blokkeert eigen actieplan tegen voedselverspilling
Op Europees niveau wordt er wel degelijk gewerkt aan maatregelen tegen voedselverspilling. Maar deze week bleek dat de uittredende Commissie het ambitieus actieplan van de Europese Commissie niet meer zal publiceren. Volgens Europees parlementslid Bart Staes (Groen) wordt het plan op het allerhoogste niveau, dat van Commissievoorzitter Barroso zelf, tegengehouden.
Met dat Europese ‘duurzame voedselplan’ wil de Commissie de nationale lidstaten verplichten om 30% minder voedsel te verspillen tegen 2025. Om dat doel te bereiken moeten alle spelers in de voedselketen inspanningen leveren, dus van productie, via distributie en verkoop tot aan de consument.
In het plan staan talloze praktische voorstellen. Zo zou de Commissie bijvoorbeeld onderzoek doen naar de houdbaarheidsdata op voedingswaren en uitzoeken hoe men hierover beter kan communiceren naar consumenten. Veel voedsel belandt in de afvalbak door verwarring rond de houdbaarheid. Ze zou de huidige strenge regels rond het gebruik van dierlijke proteïnen in dierenvoeder gedeeltelijk versoepelen, rekening houdend met de voedselveiligheid. Er zou meer steun komen voor lokale landbouw en korte voedselketens en meer geld vrijkomen voor onderzoek en innovatie voor duurzame landbouwtechnieken. Ten slotte zou ze zich richten tot de consumenten via doeltreffende informatie- en bewustmakingscampagnes.
