“Het gebrek aan grasland en het tekort aan water is uitzonderlijk”, vertelt Maiga Soulemane die in Seytenga, in het noorden van Burkina Faso, woont en animator is voor Dierenartsen Zonder Grenzen.
“Op dit moment zijn er in mijn regio nog geen dieren gestorven, maar de situatie is zeer ernstig. Veehouders die normaal ’s ochtends vertrekken om het vee te laten grazen en ’s avonds terugkeren, moeten nu minstens een of twee dagen reizen vooraleer ze voedsel vinden voor hun dieren.”
Dammen als laatste redmiddel
Jaarlijks trekt een kort regenseizoen van juli tot september over de Sahel. De acht maanden die daarop volgen, moeten de kuddes zien te overleven met het grasland dat tijdens deze korte regenperiode groeide.
“Zo’n lange periode van droogte was nooit evident”, vertelt Coulibaly Soumaila, afkomstig uit Arbinda, het noorden van Burkina Faso. “Maar de laatste drie jaar zie ik een drastische verslechtering. In mijn dorp is de situatie ernstig, maar gelukkig zijn er nog enkele laatste redmiddelen zoals de twee dammen in de regio, die de buurt van water voorzien.”
Soumaila volgt de pastorale situatie nauw op voor Dierenartsen Zonder Grenzen. “Iedere tien dagen verzamel ik gegevens op het terrein: de beschikbaarheid en kwaliteit van het grasland, de stand van het water in de waterputten, de aanwezigheid van eventuele dierziektes…” Via zijn smartphone stuurt Soumaila deze gegevens door naar een centrale databank. Na controle verspreiden lokale radiozenders de informatie. Als een veehouder specifieke vragen heeft, dan kan hij ook zelf bellen naar een telefooncentrale. “Voor informatie over graslanden, druk 1. Voor informatie over water, druk 2”, klinkt het dan.
“Aan de hand van deze moderne technologie kunnen veehouders te allen tijden informatie opvragen en hun trekroute aanpassen. Zeker in tijden van een crisis – zoals deze droogte – kan dit levens redden”, aldus Soumaila.
Dodelijke slachtoffers
De rurale ontwikkelingsingenieur Ghislain Bambara die voor het ministerie van Dierlijke Hulpbronnen werkt in Burkina Faso, bevestigt de ernst van de situatie. “Het regenseizoen in 2017 werd gekenmerkt door een ongelijke verdeling van de regenval, zowel in tijd als ruimte”, verduidelijkt hij. “Door het gebrek aan water en grasland begonnen veehouders vroeger aan hun jaarlijkse trektocht en kwamen ze op sommige plaatsen aan nog voordat alle oogst was opgehaald. Dit zorgde voor conflicten tussen landbouwers en veehouders, want de dieren vernietigen dan soms een deel van de oogst van de landbouwer.” Eind november 2017 stond de teller op 33 conflicten in Burkina Faso, waarbij zelfs twee personen het leven lieten.
Veeteelt is een van de belangrijkste economische activiteiten in de Sahellanden. Binnen de landbouwsector vertegenwoordigt ze 30 tot 40 procent (van het agrarisch bruto binnenlands product). Zonder bijkomende maatregelen ter ondersteuning van de rondtrekkende veeteelt, het herstel van waterpunten en de levering van veevoer, riskeert de hele regio in een diepe voedselcrisis terecht te komen.
Steun de veehouders in de Sahel
Dierenartsen Zonder Grenzen vaccineert de kuddes van de veehouders in Burkina Faso, Mali en Niger, zodat de uitgeputte dieren hopelijk de droogte overleven tot de eerste regens. Omdat kuddes samentroepen op dezelfde plek – waar er water én grasland is – lopen ze een groot risico om dierziektes op te lopen en andere dieren te besmetten.
Lees ook: ‘Droogte in Sahel: facts & figures‘
