Op vrijdag 1 juni ‘vieren’ we overal ter wereld Wereldmelkdag. Melkveehouders, melkverwerkers, de melkindustrie… allemaal maken ze van deze dag gebruik om de aandacht te vestigen op het “witte goud”. Maar voor de meeste melkboeren en -boerinnen geeft Wereldmelkdag geen aanleiding tot vieren.

Manneken Pis die melk plast, koeien die verschijnen voor het Atomium in Brussel en voor belangrijke monumenten in West-Afrika… Met deze acties willen wij – verschillende Belgische en middenveldorganisaties – mensen doen nadenken over de familiale melkproductie en een stem geven aan melkveehouders die ijveren voor een eerlijke melkprijs. We roepen beleidsmakers op om maatregelen te nemen voor een duurzame melksector in Europa én West-Afrika.

Europa produceert 24% van melk wereldwijd

In 2016 steeg de wereldwijde productie van koemelk tot 678,6 miljoen ton, waarvan de Europese Unie in haar eentje 24% voor haar rekening nam (164 miljoen ton). De Afrikaanse productie bleef steken op 37 miljoen ton, vooral afkomstig van rondtrekkende agro-veehouders. In West-Afrika zijn deze veehouders met zo’n 48 miljoen en zorgen ze voor 70% van het lokale melkaanbod. Lokale minimelkerijen, ophaalcentra en industrieën voor melkophaling, verwerking en vermarkting zorgen dat hun melk tot bij de consument raakt. Vooral minimelkerijen en ophaalcentra – waar melkboeren mee instaan voor het beheer – geven een eerlijke prijs aan de veehouders.

Maar de lokale melkproductie kampt met tal van uitdagingen. In West-Afrika levert ze slechts de helft van de lokaal geconsumeerde melk. Dit heeft te maken met de kwaliteit en kwantiteit van de lokale productie, maar ook met ongelijke concurrentie van geïmporteerd melkpoeder, die vooral uit Europa komt. De export van Europees melkpoeder naar West-Afrika zou de komende jaren sterk kunnen toenemen, want de EU wil haar grote bufferstocks van melkpoeder – maar liefst 380.000 ton – op de groeiende West-Afrikaanse markt brengen. De Oeso schat dat tegen 2030 de bevolking in West-Afrika zal toenemen tot 500 miljoen mensen, en met haar de vraag naar melk.

Een eerlijke prijs voor een waardig leven

Daarom roepen we beleidsmakers op om concrete maatregelen te nemen om de familiale productie van lokale en eerlijke melk in Afrika aan te moedigen. We willen dat het ontwikkelingsbeleid en de -programma’s het belang van lokale productiesystemen van agro-veehouders erkennen en technische en financiële steun bieden voor de ontwikkeling van lokale zuivelproductieketens.

Het gaat hierbij meer bepaald om het ondersteunen van de lokale melkproductie met de volgende maatregelen:

• voedergewassen ontwikkelen en telen;
• de toegang verbeteren tot kredieten en dierengezondheidszorg;
• het beleid inzake ruimtelijke ordening aanpassen en verbeteren;
• handelshefbomen (vb. de gemeenschappelijke invoerheffing van West-Afrikaanse landen in het kader van Ecowas) en belastingen (vb. btw-verlaging) gebruiken om de consumptie van lokale melk te bevorderen, aan prijzen die melkproducenten in staat tellen om waardig van hun werk te leven.

We vragen ook dat beleidsmakers de beginselen van beleidscoherentie voor ontwikkeling en voedselsoevereiniteit respecteren, zodat Afrika haar lokale markt kan beschermen tegen de invoer van melkpoeder. Vooral in het kader van handelsbesprekingen tussen Europa en Afrika, vragen wij om deze principes te hanteren.

Tot slot roepen we de EU op om haar landbouwbeleid te herzien, met name om de structurele melkoverschotten stop te zetten, te zorgen voor eerlijke prijzen voor Europese melkproducenten en dumping van melkpoeder in Afrika te voorkomen.

Europese en West-Afrikaanse familiale melkboeren en -boerinnen bundelen hun krachten ten aanzien van het Europese zuivelbeleid. Want ze zijn allen het slachtoffer van een economisch model dat een grootschalige industriële en intensieve productie verkiest, ten koste van de lokale bevolking en een duurzame melk aan een eerlijke prijs.

Ondertekenaars

Africa Europe Faith & Justice Network, CNCD, Coalitie tegen de Honger, Dierenartsen Zonder Grenzen, Fairebel, Iles De Paix, Oxfams Magasins du Monde, Oxfam Solidariteit, Oxfam Wereldwinkels, SOS Faim

> Lees hier de uitgebreide oproep met meer achtergrondinformatie