Onbeschrijfelijk! Biogas, de toekomst?

Blog, Nieuwsberichten

Biogas, de toekomst?

De eerste dagen bezochten we lokale families om ons een beeld te kunnen vormen van de leefomstandigheden hier. We maakten kennis met de meest kwetsbare families in de gemeenschap, maar ontmoetten ook de beter gestelde gezinnen.

IMG 0622Verder bezochten we ook de projecten van Dierenartsen Zonder Grenzen. Eén daarvan was een biogas-installatie geplaatst bij een familie zodat deze konden koken op methaangas in plaats van op houtvuren. Er is echter wel een voorwaarde verbonden aan het plaatsen van de biogas-installatie. De familie moet hiervoor een aantal koeien bezitten, want er is heel wat mest nodig voor de fermentatie tot gas. De mest van een koe is beter geschikt dan de mest van varkens of ander vee omdat dit minder plantaardige resten bevat. Deze zouden de smalle leidingen kunnen doen verstoppen, wat niet echt ideaal is. Omdat men vooral koeien mest nodig heeft, wordt biogas enkel geplaatst bij de families die al een startkapitaal aan koeien hebben.

Er zijn 3 grote delen. Eerst is er de mengput. Hier wordt de mest in verzameld en de grote resten plantaardige vezels bezinken op de bodem. Zo kan men deze ook gemakkelijk verwijderen. Eenmaal men de pure dierlijke mest heeft stroomt het naar de fermentatietank. Hier worden ook rechtstreeks de menselijke uitwerpselen aan toegevoegd. In de tank zitten verschillende soorten micro-organismen die mest verwerken tot methaan. Uiteindelijk verlaat het gas de tank en kan het gebruikt worden om op te koken.

Het koken op gas heeft als grote voordeel dat er een veel gezondere leefomgeving gecreëerd wordt dan wanneer de families koken op houtvuren. De zwart geblakerde muren zijn daar nog het levendige bewijs van.

We zagen natuurlijk veel meer dan dit. We bezochten nog andere families, die worden ondersteund door Dierenartsen Zonder Grenzen. Maar hierover kan je meer lezen in de blogs van mijn reisgenoten.

The power of mother nature

IMG 5669Zondag kregen we van Fien (=‘The boss’) een rustdag…. Maar waarom zouden we rusten in een land waar er nog heel wat te ontdekken valt en waar we nog heel veel over willen bijleren? Dus besloten we deel te nemen aan een wandeltochtje, waar Martin ons voor had uitgenodigd. De uitdaging was groot, we zouden de hoogste berg/heuvel van Butare beklimmen: Mont Huye. Vooraleer we vertrokken toonden de begeleiders ons het eindepunt: een militaire antenne op de top van de heuvel. Onderweg werd het ons al snel duidelijk dat het niet zomaar een wandeltochtje op een bergje was. In een eerste etappe die relatief plat was, voegden enkele lokale kinderen zich bij ons. Deze zouden ons voor de rest van de tocht begeleiden. Zij op blote voeten, wij met stevige stapschoenen aan. De kinderen dachten: waarom een mooi padje volgen als we ook gewoon recht de berg op kunnen klauteren. De steile helling was een grote uitdaging voor ons, maar uiteindelijk haalden we top! We beseften onderweg hoe mooi maar ook hoe kwetsbaar de natuur hier is. De vol gezaaide valleien maakten hoger plaats voor een gemengd bos van dennen en eucalyptusbomen. Schitterend!! De frisse lucht in deze mooie bossen zorgde zelf dat Laurence haar verkoudheid genas op een bijna goddelijke wijze. Gewoon ZALIG!

Openbaring

IMG 5078De volgende dag werden we verwelkomd in het landbouw- en biotechnologisch onderzoekscentrum. Hier werd ons tot in detail uitgelegd waar de onderzoekers zich in specialiseerden. En waar de Rwandese overheid zijn klemtonen probeerde te leggen. Eén van de grote domeinen waarin men onderzoek doet is agro-forestry. Een schitterend initiatief waarin we in België beter een voorbeeld aan zouden nemen.
Agro-forestry is een akker waar men meerdere gewassen door elkaar aanplant, bijvoorbeeld bomen en planten. Een andere benaming is een polycultuur en het tegengestelde hiervan is een monocultuur.

In België zijn we een grote van fan van de monoculturen omwille van de efficiëntie en het gemak voor het oogsten. Hier in Rwanda begint de bal zich te keren. In het begin legde de overheid monoculturen op aan de boeren. Maar nu laten ze speciale onderzoeken uitvoeren rond polycultuur, en gemengde landbouw en het levert verrassend goede resultaten op.

Een heel mooi voorbeeld is het aanplanten van bananen tussen de koffieplanten. Want bananenbomen hebben grote bladeren en geven veel schaduw. Dit komt ten voordele van de koffieplant omdat de koffiebonen van beter kwaliteit zijn als ze in de schaduw groeien. Wat het nog interessanter maakt is dat koffieplanten een heel diepe wortel hebben, en bananen eerder oppervlakkig blijven. Zo is er nooit concurrentie in de bodem voor de nutriënten en kunnen beiden in harmonie samen groeien.

Men kan ook in de plaats van bananen een andere grotere boom gebruiken die veel schaduw geeft en die de bodemnutriënten niet afneemt van de koffieplant.

Hierin kunnen we nog een stapje verder gaan. Laten we nu eens 3 verschillende planten gebruiken: de koffieplant, een boom of bananenplant en als laatste een bodembedekker. De bedekker kiest men zo dat de plant stikstof kan fixeren in de wortels, en tegelijk ook niet met de andere boom of koffie concurreert. Het voordeel van deze stikstof fixerende bodembedekker is dat zij de grond zullen verzadigen met stikstof, een nutriënt dat in Rwanda heel schaars in de bodem voorkomt. De extra bodemstikstof verhoogt de bodemgezondheid en verbeterd de groei en kwaliteit van de koffie.

Even kort samengevat: een polycultuur als deze zorgt ervoor dat geen chemische bemesting nodig is, dat men een gezondere bodem creëert, dat de planten beter zullen groeien en als laatste dat de kwaliteit van koffie omhoog gaat.

Naast deze directe gevolgen en verbeteringen heeft een polycultuur ook een indirect voordeel: biodiversiteit. Dit is immers van levensbelang voor elk levend organisme (de mens inclusief). Bij ons werd door gebrek aan kennis deze factor heel vaak verwaarloosd waardoor we in ons klein landje met een groot probleem zitten. Maar hierover ga ik niet verder op in… Het zou ons te ver leiden.

Ik was heel erg verrast dat men zo ver stond in dit soort onderzoek, hopelijk kunnen ze het snel tot bij de boeren brengen! Het feit dat Rwanda, dat vaak aanzien wordt als een arm Afrikaans landje, hierover zo bewust onderzoek, ontkracht ook vele vooroordelen!

Cedric Dhont

Het project Students for Sustainable Agriculture kwam tot stand met de steun van de Vlaamse Overheid.