Charles is een jongeman (even oud als mezelf, dus dat mag nog gezegd worden…) die voor Dierenartsen Zonder Grenzen werkt en veel in het veld naar de mensen gaat om de verschillende activiteiten te bezoeken en te ondersteunen. Hij is een beetje een selfmade man met een zeer open geest. Als kleine jongen heeft hij in de kraal als herder gewerkt, eerst van de geiten en later ook van de koeien. Ondertussen ging hij ook nog naar school en hielp hij thuis om de familie te onderhouden. Door heel hard en veel te werken heeft hij uiteindelijk een diploma van bachelorniveau gehaald en heeft hij een goede job bij Diernartsen Zonder Grenzen.

We hebben ’s morgens een stevige rit voor de boeg van Moroto naar Kaabong. Dat is een district in Karamoja dat noordelijker ligt en normaal gezien iets minder droog is. Volgens Charles is het er dan ook erg koud… Dat kunnen Elisa en ik alleen maar ontkennen. Het is echt heet en stoffig! We overbruggen de afstand vlotjes en zien onderweg met de regelmaat van de klok kuddes schapen of koeien voortgedreven worden. Meestal door jonge kinderen, waarvan ik al snel denk dat ze eigenlijk ergens in een speeltuintje zouden moeten ravotten in plaats van het vee kilometers verder te brengen… Zeker met mijn eigen twee kinderen in mijn achterhoofd, breekt mijn hart als ik het zie. Net zoals wanneer oude vrouwtjes liters water op hun hoofd van de stad naar hun manyatta’s dragen, hoogzwangere meisjes grote bussels takken meezeulen en pas bevallen moeders met hun baby in de draagdoek over de stoffige berm van de weg slenteren.

Het contrast met onze eigen levenswijze is zo groot dat ik het soms niet kan geloven. Ook als we met Charles spreken over onderwerpen zoals school, politiek, sociale zekerheid, geboorteplanning en meer, val ik van de ene verbazing in de andere. Verschillende gewoontes zitten diepgeworteld zodat verandering maar langzaam kan optreden.

Rijst of zoete aardappelen

In Kaabong installeren we ons in het hotel. Er waren per ongeluk twee hotels geboekt, maar als bij wonder konden we in het ene niet terecht omdat de maids met recht aan het staken waren (ze hadden hun salaris niet gehad). Het hotel is niet naar de wensen van Charles (hij wil ons niet tekort doen) en hij heeft wel een beetje gelijk. Er is geen elektriciteit en er komt bijna geen water uit de kraan, maar na de indrukken van de afgelopen dagen kan het mij weinig deren. Het kan zo veel erger… Bovendien is er een fantastisch uitzicht vanop de rots achter het hotel.

Hoe dan ook zorgt Charles ervoor dat we de volgende nacht ergens anders kunnen slapen. Hij lijkt pas gerust eens dat geregeld is.

We gaan voor een late lunch naar Mama’s Restaurant. Dat klinkt groots, maar het is eigenlijk een klein huisje met een viertal plastic tafeltjes waar je kan eten wat de pot schaft. Rijst, chapatti of zoete aardappelen met vlees (geit, kip, rund) en/of bonen. Niet onze gebruikelijke dagelijkse kost, maar het smaakt zeker. Voor vijf personen betalen we zo’n 25.000 Oegandese shilling, dat is ongeveer vijf euro. Met frisdrank!

Overweldigend

Na het eten rijden we naar een vrouwengroep die ook een spaarkas beheert, zoals we gisteren al gezien hebben. Onderweg pikken we een van de dames van de groep op. Zij was ietsje verder van onze verzamelplaats bezig met het toedienen van poliovaccins aan jonge kinderen (via de overheid). Eens we het dorpje van bestemming naderen, begint ze uit volle borst te zingen en brengt ze luidkeels een soort hoogtonige lokroep uit. Het komt ietwat bevreemdend over, maar als we aankomen zien we dat ze op die manier de rest van de groep gesignaleerd heeft om de verwelkoming te starten. We worden getrakteerd op een ritmische zang en dans door wel twintig erg kleurrijk opgeklede vrouwen. Het is zo overweldigend en onverwacht dat ik wat traantjes voel opkomen.

We proberen een beetje mee te dansen, maar niemand van ons is er echt goed in (filmpjes als bewijs!), enkel Charles kan perfect meezingen en dansen. Om de beurt stelt iemand zich persoonlijk voor, vertelt zijn levensverhaal en wat de spaarbank voor haar betekent. Er zijn bijvoorbeeld een aantal vrouwen wiens man hen alleen heeft achtergelaten met de kinderen, en zij kunnen dankzij de bank het schoolgeld betalen. Net zoals gisteren zijn deze vrouwen zo enorm dankbaar voor het opstarten van dit project dat ik een krop in mijn keel krijg. Als de laatste dame op haar knieën naar ons toe komt kruipen, uit ultieme dankbaarheid, kan ik mijn tranen niet bedwingen. Elisa neemt het woord om ons respect te betuigen, en ook zij kan haar emoties niet tegenhouden. Het is duidelijk dat dit ons allemaal wat doet. Tijdens de rit naar huis blijft het stil. Iedereen is in diepe gedachten verzonken…

In Kaabong maken we een kleine wandeling door het centrum en gaan nog eens bij Mama eten. ’s Avonds zetten we ons nog even samen met Charles voor de hotelkamers om van gedachten te wisselen. Dat heb ik nodig na zo’n bewogen dag, zo kan ik nadien toch rustig in slaap vallen.

Inge Jansen