Tuwa zet ons perfect op tijd af om het hele proces te kunnen volgen. Qua dierenwelzijn en hygiëne is er nog wel wat werk aan de winkel. De vier koeien willen niet meewerken en proberen steeds opnieuw weg te lopen, wat erg gevaarlijk kan zijn voor de omstaanders. Uiteindelijk lukt het om de dieren op de juiste plek te krijgen. Met touwen rond hun poten worden ze gevloerd en nadien worden hun vier poten aan elkaar geknoopt zodat ze niet meer kunnen opstaan. Het duurt daarna eindeloos lang vooraleer ze de genadesteek toedienen. Dat gebeurt trouwens enkel door een moslim, zodat zowel moslims als niet-moslims het vlees kunnen opeten.

Eens dit gebeurd is, snelt iedereen toe om zijn taak te volbrengen. Dat wil zeggen dat er voor elk orgaansysteem iemand anders aan het karkas werkt. Het krioelt er dus van de mensen die vlijtig te keer gaan met messen, wat  mij redelijk onveilig lijkt. Deze werkwijze zorgt er wel voor dat alles op een dik half uur geklaard is en het vlees niet al te lang op de vuile grond blijft liggen. Zowel de veehandelaar als Sam, de dierenarts, kijken toe. Uiteraard hebben beiden een ietwat tegenovergesteld doel, zeker als er delen afgekeurd moeten worden. De mensen lijken niet steeds te begrijpen dat afgekeurde delen hun eigen gezondheid ten goede komt en dat zorgt voor discussies. Gelukkig staat Sam zijn mannetje.

Autopsie in labo

Voldoende wakker geschud na deze vertoning kunnen we naar onze volgende bestemming: het veterinaire labo. De apparatuur is er redelijk uitgebreid, zelfs PCR- en Elisatesten kunnen er plaatsvinden. Het labo probeert zo veel mogelijk ondersteuning te bieden aan de veehouders door zowel te screenen op bepaalde aandoeningen als nieuwe uitbraken te onderzoeken. Er worden allerhande stalen onderzocht, zoals bloed, urine, faeces en biopten. Indien nodig doen ze zelfs autopsieën om moeilijkere en voor hen meer onbekende diagnoses te stellen.

De werknemers zijn erg gemotiveerd, al zijn er veel zaken die hun werk bemoeilijken. Vooral de aanvoer van de materialen is een probleem. De temperatuur tijdens het transport kan namelijk niet altijd geregeld worden. Ik stel vast dat er heel wat opportuniteiten schuil gaan in dit labo, dus met wat meer logistieke ondersteuning, kan onderzoek veel nuttige informatie opleveren.

Samen sparen

Het volgende bezoek van de dag brengt ons diep in het platteland van Moroto, waar we wat meer inzicht krijgen in volgens mij een van de meest zinvolle projecten van Dierenartsen Zonder Grenzen: community banking. Dit zijn kleine groepjes bewoners die samen sparen bij een persoonlijke bank, waarbij ze tegen een kleine intrest ook kunnen lenen. Elke week komt de groep samen om het  spaargeld aan te vullen. Hoe meer ze sparen, hoe meer de uiteindelijke winst na een jaar zal bedragen.

Het systeem heeft twee grote voordelen: ten eerste kunnen de leden van de groep tijdens moeilijke financiële momenten (falen van de oogst, sterfte van vee, betaling van schoolgeld) geld lenen om zulke zaken te overbruggen. Ten tweede genereren ze hun eigen winst, waarmee ze dan weer grootse dingen kunnen doen. Dierenartsen Zonder Grenzen ondersteunt onder meer de opleiding van een secretaris, voorziet een startkapitaal, houdt regelmatige controles in het veld en stuurt bij waar nodig. De leden krijgen bovendien een business training zodat ze op de vee- en graanmarkten beter zaken kunnen doen. Gemiddeld kunnen zulke groepen binnen de drie jaar na opstart volledig zelfstandig werken.  De mensen die we ontmoeten zijn zo dankbaar dat ik zeker ben dat het project echt zinvol is…

Medicijnen zonder voorschrift

Ons laatste bezoek van vandaag brengt ons naar een veterinary drug outlet, waar we een dierenverzorger ontmoeten. Zo’n dierenverzorger wordt via een programma van Dierenartsen Zonder Grenzen opgeleid zodat hij na twee weken training basisbehandelingen kan uitvoeren. Na een tijdje volgt er nog een opfriscursus. Op deze manier worden de schaarse dierenartsen in Karamoja (minder dan tien voor een regio zo groot als België, met zo’n drie miljoen inwoners) ondersteund door een groep erg gemotiveerde ‘verplegers’.

De man die we spreken is wederom erg dankbaar. Dankzij de dierengezondheidszorg ziet hij de kuddes er op vooruitgaan (meer melk, meer vlees en minder sterftes). Een zeer mooi systeem, waar ook nog wel wat werk aan is. Medicijnen worden vaak in een depot gekocht zonder supervisie of voorschrift van een dierenarts. Hierdoor kunnen er foute behandelingen gebeuren, zowel wat betreft verkeerde medicatie als verkeerde toedieningswijze. De aanwezigheid van meer dierenartsen en een diepgaandere opleiding van de dierenverzorgers lijkt me opportuun.

Het was een erg interessante dag in Moroto! Projecten bezoeken en praten met de mensen, zegt zo veel meer dan er gewoon over lezen. Er gebeuren enorm veel goede dingen, maar tegelijkertijd is er nog zo veel meer nodig om alles te optimaliseren.

Inge Jansen