“Als studente diergeneeskunde heb ik mezelf het uitdagende thesisonderwerp toegeëigend om teken-overdraagbare ziekten bij runderen te onderzoeken in Oeganda. Dit klinkt misschien niet voor iedereen even spannend, maar toch is het een belangrijk probleem waar vele Afrikaanse veetelers mee te kampen krijgen. Verschillende ziektes worden door teken van het ene dier aan het andere doorgegeven. Als ze ziek zijn, zijn de runderen minder productief en geven ze minder melk. Dat leidt tot een economisch verlies voor de veetelers zelf. En net veeteelt is de belangrijkste bron van inkomen in Karamoja in noord Oeganda. Zo wordt dus al snel duidelijk dat deze ziekten een grote impact hebben op dier én mens.
Voor mijn onderzoek verzamelen we teken en bloedstalen. In mijn eerste week ben ik verschillende malen naar “the field” getrokken om die te verzamelen. De gemeenschap en veetelers daar leven bijna afgezonderd van de stad. Hoewel ik hiervoor al in Zuid-Afrika was geweest, was dit totaal niet te vergelijken. De typisch Afrikaanse houten en kleien huisjes die je al eens in films kan zien, sprongen me direct in het oog. Kinderen kwamen nieuwsgierig een kijkje nemen. Rondom klonk overal “muzungu!”, het lokale woord voor blanke waarmee je een tiental keer per dag wordt aangesproken. Waar je ook zeker niet naast kon kijken, waren de felgekleurde hoeden die enkele van de mannen droegen. Een stijl die ik hier zeker niet verwachtte maar ik zeker en vast apprecieer!
collecting ticks
Bloed nemen van deze semi-nomadische runderen was makkelijker gezegd dan gedaan. Bij de eerste groep veehouders die we bezochten viel dit al bij al nog mee. Ze hadden een stevige en handige metalen ‘crush’. Dit is een soort smalle gang waar de runderen worden tussen gedreven en vastgezet zodat de bloedstalen in alle veiligheid verzameld kunnen worden. De runderen zijn hier immers niet veel menselijk contact gewoon, enkel de jonge herders. De dieren gaan al bij de minste aanraking door het dolle heen. Dit werd dan ook een uitdaging bij ons tweede bezoek, waar de crush niet van metaal was maar van takken. Voor enkele van de breed gebouwde stieren leken dat slechts twijgjes. We hadden meer volk nodig om de houten constructie rechtop te houden, dan om de ongetemde runderen in bedwang te houden. Bij de laatste groep van de week hadden we al helemaal prijs. Een van de stieren was zodanig ver weg van de crush verwijderd dat het ons niet zou lukken hem tot daar te leiden. Maar waar een wil is, is een weg. Al snel verzamelde zich een twintigtal mannen rond ons en met een touw en heel veel helpende handen lukte het ons de kolos tegen de grond te krijgen zodat we onze stalen konden verzamelen.
Alle helpende handen en het avontuur van deze eerste week zullen me nog lang bijblijven en ik ben er zeker van dat ik even voldaan op de komende weken zal kunnen terugblikken!”
Ellen Vanden Broecke
