Transformatie van melk, al eeuwenlang een vrouwentaak

Nieuwsberichten

Dierenartsen Zonder Grenzen koopt de melk die bestemd is voor de kinderen in de vluchtelingenkampen aan bij lokale minimelkerijen. Dit zijn kleine ondernemingen die de melk opgehaald bij de boeren verwerken en op hun beurt doorverkopen. Door met hen samen te werken ondersteunen we niet alleen de vluchtelingen, maar ook de lokale vrouwen die de melkerijen doen draaien.

Op dit moment telt Goudebo (het vluchtelingenkamp op twaalf kilometer van Dori) ongeveer 10.000 bewoners, al is het is moeilijk om een exact cijfer te geven aangezien er steeds nieuwe aankomsten en vrijwillige vertrekkers zijn. Vier verschillende etnische groepen leven er vreedzaam naast elkaar: Arabieren, Songhaï, Toearegs en Peulen.

Vooral bij deze twee laatste groepen is de transformatie van melk al eeuwenlang een vrouwenaangelegenheid. En ook bij de autochtone Burkinese bevolking zijn het vaak kleine vrouwengroepjes die de productie van melk in goede banen leiden.

Win-winsituatie

Zo ook in de minimelkerij in Dori.  Er heerst een gezellige drukte en een tiental vrouwen van uiteenlopende leeftijden is druk aan het werk.  “Niet alle melk die we verzamelen en transformeren wordt naar een vluchtelingenkamp gebracht, de overschot verwerken we tot yoghurt en verkopen we op de lokale markt”, vertelt een van de vrouwen.

In West-Afrika is de transformatie van melk al eeuwenlang een vrouwenaangelegenheid. (c) Wouter Elsen

Wanneer de vrouwen de vraag voorgeschoteld krijgen: “Hoe reageren jullie echtgenoten op jullie werk hier”, zijn de meningen verdeeld. Van “normaalste zaak” over  “kan hem niets schelen” tot “hij moet er nog steeds aan wennen.”  Over een ander aspect zijn de vrouwen het wel eens: de samenwerking met de vluchtelingen. “Het is een win-winsituatie, iedereen wordt er beter van.”

“Vooraleer het project van start ging, probeerde ik zelf mijn eigen melk te verkopen”, vertelt Aissata H. Koumayinka. Zij werkt in de melkerij in Djibo, bij het kamp Mentao op zo’n zeventig kilometer van de Malinese grens. “Maar dat bracht zo goed als niets op. En het geld dat ik ontving, gaf ik onmiddellijk uit aan mijn dagelijkse kosten zoals voedsel. Maar dankzij mijn werk hier in de melkerij, slaag ik erin om wat meer te verdienen. Ik kan zelfs een beetje sparen”, vertelt ze met een grote glimlach.

Ook de ogen van Fatoumata Issa stralen als ze vertelt over de voordelen van het project. “Vroeger wisten we niet hoe we yoghurt moesten produceren. We verkochten dus enkel de basis, lokale melk.” Maar toen animatoren van Dierenartsen Zonder Grenzen haar uitlegde en voordeden hoe ze melk kon omzetten in yoghurt, werd ze razend enthousiast.  “Ik besefte namelijk onmiddellijk dat we zo een extra centje zouden kunnen bijverdienen”,  lacht ze.  En met die extra inkomsten kunnen de vrouwen autonomer leven en zorg dragen voor hun kinderen.

Zonnepanelen

Mini-melkerij in Dori, uitgerust met zonnepanelen (c) Wouter Elsen

Toch zijn er ook een heleboel obstakels die overwonnen moeten worden, benadrukt Dierenartsen Zonder Grenzen. Zo is het voor de vrouwen in de melkerijen niet steeds evident om hun traditionele werkwijze om te gooien en te moderniseren. Sensibilisering is belangrijk. “We leggen uit dat we niet zomaar veranderen om te veranderen. Maar we benadrukken dat een betere hygiëne en kwaliteitscontroles iedereen ten goede komen”, aldus Hamidou Sabas Diallo socioloog bij Dierenartsen Zonder Grenzen.

Voorts speelt de gebrekkige infrastructuur de ngo vaak parten. Niet overal zijn koelwagens of koelkasten voorhanden en op plekken waar die laatste wel te vinden zijn, strooien stroomonderbrekingen vaak roet in het eten. Gelukkig maakt zonne-energie stillaan zijn opmars in Burkina Faso. En het merendeel van de mini-melkerijen die Dierenartsen Zonder Grenzen ondersteunt, zijn uitgerust met zonnepanelen.

Ontdek in de volgende artikels hoe Dierenartsen Zonder Grenzen in Burkina Faso samenwerkt met de lokale bevolking om de Malinese vluchtelingen op te vangen: 

De Vlaamse noord-zuid koepelbeweging 11.11.11, waar Dierenartsen Zonder Grenzen deel van uitmaakt, strijdt tegen onrecht en voor duurzame verandering. Dit jaar stellen ze migratie en vluchtelingen centraal in hun campagne. Want wereldwijd ontvluchten miljoenen mensen oorlog, armoede, ongelijkheid, klimaatverandering… Oorzaken waar wij elke dag aan werken.